Autor: Dr Robert Kasperek
Autologiczne terapie z wykorzystaniem fibryny bogatopłytkowej I-PRF oraz S-PRF w medycynie estetycznej
Zabiegi na bazie fibryny bogatopłytkowej należą do działu medycyny regeneracyjnej. Zarówno bogatopłytkowa fibryna komórkowa I-PRF (ang. Injectable Platelet Rich Fibrin) , jak i strukturalna S-PRF (ang. Structured Platelet Rich Fibrin) pozyskiwane są z krwi własnej pacjenta, a następnie wstrzykiwane w jego skórę w celach terapeutycznych.
Ludzki organizm posiada ogromny potencjał do szybkiej regeneracji i odbudowy. W momencie uszkodzenia tkanek uruchamia naturalne mechanizmy, prowadzące do aktywacji procesów odpowiedzialnych za gojenie. Jednym z kluczowych elementów tego procesu są płytki krwi oraz komórki macierzyste.
Nowoczesna medycyna sięga po substancje odpowiedzialne za stymulację procesów naprawczych, występujące naturalnie w naszym organizmie. Medycyna regeneracyjna coraz więcej uwagi poświęca takim czynnikom naprawczym, jak: płytki krwi, czynniki wzrostu oraz komórki macierzyste. Słusznie upatruje się w nich klucz do poprawienia jakości oraz przedłużenia życia ludzkiego.
Od kilku lat uproszczona procedura pozyskiwania materiału autologicznego w warunkach ambulatoryjnych, umożliwiła lekarzom prowadzenie terapii z wykorzystaniem komórek macierzystych i czynników wzrostu również w medycynie estetycznej, w terapiach i profilaktyce starzenia się skóry, takich jak odbudowa już uszkodzonych tkanek, czy przebudowanie starych defektów skórnych np. blizn, wiotkości czy zmian pozapalnych.
Bogatopłytkowa fibryna komórkowa
Bogatopłytkowa fibryna komórkowa (I-PRF) to koncentrat płytkowy nowej generacji w postaci trójwymiarowej sieci fibryny, w przestrzeniach której umiejscowione są wysokie stężenia nieaktywowanych, funkcjonalnych, nienaruszonych płytek krwi, leukocytów, hematopoetycznych komórek macierzystych CD 34+, który stymuluje proces odnowy biologicznej tkanki skórnej, inicjując proces regeneracji.
Stymulacja ta powoduje również wzbudzenie ,,uśpionych” mezenchymalnych komórek macierzystych, które proliferują w poszczególne brakujące linie komórkowe oraz w złożonym procesie wzajemnej kontroli odpowiadają za prawidłowy przebieg regeneracji tkankowej.
Płytki krwi natomiast są produktami megakariocytów i reagują na uszkodzenie naczyń krwionośnych. W warunkach in vivo, płytki krwi przyłączają się do rusztowania fibrynowego, które tworzy się w miejscu uszkodzenia ciała. Aktywacja płytek uruchamia proces agregacji i ostatecznie degranulacji płytek krwi. Ziarnistości alfa w płytkach krwi uwalniają różne czynniki wzrostu (GF): śródbłonkowy czynnik wzrostu (VEGF), płytkowy czynnik wzrostu (PDGF), czynnik wzrostu naskórka (EGF), insulinopodobny czynnik wzrostowy-1 (IGF-1), zasadowy czynnik wzrostu fibroblastów (bFGF) (TGF-α), czynnik aktywujący płytki krwi (PAF).
Aktywowane są również czynniki krzepnięcia, serotonina, histamina, enzymy hydrolizy i endostatyna. Wszystkie te substancje uwalniane są w konkretnych proporcjach i działają konkretnym porządku, aby przyciągnąć komórki zapalne, fibroblasty, a także stymulować odkładanie kolagenu i budowanie śródbłonka. Te właściwości doprowadzają do odpowiedniej regeneracji tkanek, gojenia ran.
Bogatopłytkowa fibryna strukturalna
Bogatopłytkowa fibryna strukturalna (S-PRF) stanowi najprostszą formę autologicznego przeszczepu tkankowego – podana w miejsca ubytków tkanek tworzy tymczasowy stelaż dla nowo tworzących się linii komórkowych i tkanek. Odgrywa istotną rolę, jako nośnik dla komórek macierzystych, czynników wzrostu, cytokin i leukocytów.
Wykazano, że matryce fibrynowe zwiększają dostarczanie czynników wzrostu płytek krwi.
Wszystkie te elementy tworzą przestrzenną strukturę, która stale i w długim okresie czasu stymuluje płytki do uwalniania czynników wzrostu, cytokin oraz skutecznie kieruje migracją mezenchymalnych komórek macierzystych do miejsca uszkodzenia ciała. Czynniki wzrostu oraz komórki macierzyste uwalniane z przestrzeni siatki fibrynowej silnie stymulują odnowę biologiczną tkanek.
Tworzenie matrycy fibrynowej
Proces rozpoczyna się polimeryzacją fibryny, początkowo powoli. Przed pełną polimeryzacją zawiesina może być łatwo wstrzykiwana przez igłę. Po tej polimeryzacji płytki krwi osadzone są w tej matrycy fibrynowej. Płytki te zdolne są do długotrwałego uwalniania czynników wzrostu: PDGF-BB, VEGF-A, TGF-β i IGF-1 przez 7 dni in vitro; Jest to związane ze zwiększoną proliferacją komórek śródbłonka.
Terapia łączona
Połączenie w jednym zabiegu dwóch frakcji fibryny bogatopłytkowej I-PRF oraz S-PRF przynosi najlepsze efekty w procesie przebudowy skóry. W ramach tego procesu można wyodrębnić 3 etapy:
- Stymulacja
Pobudzenie procesu namnażania i odkładania w stelażu fibrynowym grup komórkowych, niezbędnych do tworzenia nowej tkanki: fibroblastów, komórek naskórka i naczyń krwionośnych, co rozpoczyna proces syntezy kolagenu i białek strukturalnych.
- Regeneracja
Przebudowa tkanki skórnej ze wzmożoną syntezą kolagenu oraz tworzeniem nowych naczyń krwionośnych. Kolagen przywraca skórze elastyczność, sprężystość i napięcie. Nowo tworzone naczynia krwionośne odpowiadają za dotlenienie i odżywienie tkanki skórnej.
- Odmłodzenie
Odbudowa prawidłowej struktury skóry poprzez ukrwienie oraz pobudzenie komórkowe, efektem jest spowolnienie procesów starzenia się skóry, która staje się napięta, sprężysta i odżywiona.
Pozyskanie I-PRF oraz S-PRF
Prosta procedura pozyskania I-PRF oraz S-PRF wykorzystuje jedynie fizjologiczne właściwości krwi. Krew jest pobrana i odwirowana bez żadnych antykoagulantów oraz sztucznych aktywatorów. W metodyce pozyskania fibryny bogatopłytkowej, zarówno komórkowej, jak i strukturalnej do iniekcji bardzo ważne jest przestrzeganie czasu od momentu pobrania krwi, poprzez odwirowanie, aż do momentu podania płynnej fibryny bogatopłytkowej podczas zabiegu. Fibryna podana miejscowo do tkanek natychmiast wypełnia przestrzenie od wewnątrz. Dzięki tworzącej się w tkankach strukturze przestrzennej, znajdujące się w sieci płytki krwi, krwinki białe oraz komórki macierzyste powoli uwalniane są z macierzy fibrynowej i rozpoczyna się proces odnowy tkanek, komórek i naczyń oraz angiogenezy.
Na podstawie dostępnych badań naukowych można stwierdzić, że dzięki powolnej koagulacji wstrzykniętej w tkanki fibryny, a tym samym utworzonej naturalnej sieci na której będą zachodziły procesy naprawcze, efektami zabiegów z wykorzystaniem fibryny bogatopłytkowej będą;
– wygładzenie zmarszczek
– poprawa napięcia i gęstości skóry
– regeneracja naskórka oraz skóry właściwiej
– zminimalizowanie procesu łysienia
Wskazania stosowania poszczególnych frakcji fibryny bogatopłytkowej
- Fibryna strukturalna S-PRF
- Łuk jarzmowo – skroniowy
- Bruzda nosowo – wargowa
- Linia żuchwy
- Zmarszczki marionetki
- Wiotkości: ramiona, piersi, brzuch , uda
- Fibryna komórkowa I-PRF
- Czoło
- Okolice oczu, Dolina łez, Powieki górne
- Zmarszczki palacza
- Kąciki ust
- Policzki
- Szyja
- Dekolt
- Dłonie
Korzyści stosowania fibryny bogatopłytkowej
- GWARANCJA BEZPIECZEŃSTWA – płynną fibrynę pozyskujemy przy użyciu probówek, które posiadają certyfikaty bezpieczeństwa oraz wymaganą klasę med. II B
- NAJSZYBSZY AUTOLOGICZNY ZABIEG – metodologia zabiegu zakłada pozyskanie płynnej fibryny bogatopłytkowej w krótkim czasie
- PROSTOTA POZYSKANIA FIBRYNY BOGATOPŁYTKOWEJ DO INIEKCJI – komfort i wygoda dla lekarza, ponieważ łatwo pobierze krew i pozyska fibrynę do zabiegu
- ZABIEG NATURALNY , EKOLOGICZNY – pacjent uniknie uczuleń. Ma to ogromne znaczenie dla pacjentów. Bardzo ważna informacja dla osób, które nie chcą i nie lubią stosować substancji pochodzenia zwierzęcego ( kremy, w stomatologii i implantologii – żele i proszki). Nacisk na naturalny efekt odbudowy.
Ocena skuteczności terapii
W celu oceny skuteczności terapii z wykorzystaniem fibryny bogatopłytkowej I-PRF oraz S-PRF przeprowadzono badania gęstości akustycznej skóry przed i po podaniu obu frakcji. Zabieg polegał na podaniu fibryny komórkowej i strukturalnej w okolice łuku jarzmowego u pacjentki (62 l.)
Sposób oceny efektywności terapii
Ultrasonografia wysokiej częstotliwości rzędu 75 MHz – HFUS (HIGH FREQUENCY ULTRASOUND) – jest metodą pozwalającą w bezpieczny sposób obrazować wszystkie warstwy skóry. Badanie HFUS pozwala ocenić jej grubość, strukturę wewnętrzną czy zawartość włókien kolagenowych.
Przebieg badania
Przed zabiegiem u wykonano pomiar gęstości skóry za pomocą głowicy ultrasonograficznej o częstotliwości 75 MH, w miejscach poddanych zabiegowi. Wykonano dokumentację fotograficzną skanów ultrasonograficznych. Na podstawie wykonanych pomiarów dokonano oceny gęstości akustycznej skóry, jako parametru określającego zmianę gęstości tkanki skórnej poddanej terapii.
Pomiar gęstości skóry wykonany przy pomocy DUB SkinScanner , mgr inż. Symon Korzekwa.
Wyniki
Efekt przebudowy tkanki skórnej potwierdzony wzrostem gęstości akustycznej badanych tkanek obserwujemy po podaniu fibryny I-PRF oraz S-PRF.
Poniższe obrazy ultrasonograficzne: [1], [2], przedstawiają zmianę gęstości akustycznej skóry w obszarze łuku jarzmowego.
Gęstość akustyczna jest to zdolność tkanki do odbicia fali ultradźwiękowej. Jest to skala bezwzględna znormalizowana w zakresie od 0 -255.
Rys. [1] Przed zabiegiem – Gęstość 20 Rys. [2] Po zabiegu – Gęstość 66
Podsumowanie
W wykonanym obrazowaniu, stwierdzono bardzo charakterystyczny trend wzrostowy gęstości skóry właściwej po podaniu fibryny I-PRF oraz S-PRF. Ten efekt widoczny jest również po drugim zabiegu, czyli po 2 miesiącach terapii.
Potwierdzono, iż zastosowanie fibryny strukturalnej i komórek macierzystych CD34+ skutecznie regeneruje tkankę i spowalnia proces starzenia się skóry.
Innowacyjne, autologiczne terapie z wykorzystaniem krwi pełnej pacjenta ,wzbudzają coraz częściej ogromne zainteresowanie wśród lekarzy i samych pacjentów. Wieloletnie badania i obserwacje, wskazują na bardzo dobre efekty zastosowania komórek macierzystych oraz frakcji fibrynowych w wielu dziedzinach medycyny.
Badanie jest początkiem dalszych obserwacji klinicznych, których celem będzie wykazanie skuteczności zabiegów podania fibryny bogatopłytkwoej I-PRF oraz S-PRF w przywróceniu tkance skórnej prawidłowej budowy i funkcji.
Piśmiennictwo
-
Moore KA, Lemischka IR. Stem cells and their niches. Science. 2006;311:1880–1884.
-
Popiela T. Medycyna kliniczna na progu trzeciego millenium – refleksje osobiste. Adv Clin Exp Med. 2003;12:405-408.
-
Dohan DM, Choukroun J. Platelet-rich fibrin (PRF): a second-generation platelet concentrate. Part II: platelet-related biologic features.
-
Alison MR, Islam S. Attributes of adult
stem cells. J Pathol. 2009;217:144–160.
-
Hipp J, Atala A. Sources of stem cells for regenerative medicine. Stem Cell Rev. 2008;4:3–11.
-
Leedham SJ, Brittan M, McDonald SAC, Wright NA. Intestinal stem cells. J Cell Mol. 2005;9:11–24.
-
Hom D B. New developments in wound healing relevant to facial plastic surgery. Arch Facial Plast Surg. 2008; 10 402-406.
-
Anitua E, Sanchez M, Nurden A T et al.. Autologous fibrin matrices: a potential source of biological mediators that modulate tendon cell activities. J Biomed Mater Res. 2006; 77A 285-293.
-
CSclafani A P. Platelet rich fibrin matrix for improvement of deep nasolabial folds. Presented at: The Annual Meeting of the Triological Society May 28–30, 2009 Scottsdale.
-
Anthony P. Sclafani. Applications of Platelet-Rich Fibrin Matrix in Facial Plastic Surgery.